Tag archieven: Lezing

Lezing “Beelden uit de Ruimte” door Hans Walrecht

Vrijdag 11 oktober 2019 20:00 uur

Foto’s van hoog boven de Aarde en later in de nabijheid van andere hemellichamen, zoals de Maan en de planeten, hebben altijd tot de verbeelding gesproken. Dankzij astronauten en onbemande ruimtevaartuigen hebben we werelden kunnen zien die we niet voor mogelijk hielden. De foto’s zijn niet alleen mooi maar ook nuttig. Door foto’s die vanaf grote hoogte genomen worden weten we hoe het met de gezondheid van de gewassen op het veld gesteld is, maar bijvoorbeeld ook de weersverwachting wordt daardoor betrouwbaarder.  

Beelden van planeten worden op afstanden van soms wel honderden miljoenen kilometers van de aarde gemaakt. Hoe krijgen we die beelden hier?

De presentatie leert hoe die foto’s gemaakt en verzonden worden, maar het is vooral een duik in de geschiedenis, waarin men de beste resultaten moest behalen met de technologie die op dat moment voor handen was. Dit leidde tot vernuftige oplossingen.

De presentatie begint met de fotografie in het Apollo tijdperk. Op zich ging dat net zo als wij toen zelf filmpjes volschoten, maar de Apollo camera’s waren beduidend anders.

Vervolgens de vidicon camera’s die heel lang zijn gebruikt bij een aantal spraakmakende projecten zoals de Tiros weersatellieten, de maanverkenners, de Mariners en de Voyagers -en ook door de Russen. De vidicon werd opgevolgd door de CCD, natuurlijk ook weer afwijkend van onze eigen digitale camera…

Scannen biedt weer andere mogelijkheden en soms kon men ook niets anders gebruiken door de omstandigheden waarin de beelden gevormd moesten worden. De Viking Marslanders zijn hiervan een mooi voorbeeld.

Tot slot zien we een voorbeeld van het maken van een foto aan boord van een ruimtevaartuig, die gescand wordt en dan naar de aarde wordt gezonden.

Lezing “Astronomische Horloges” door Harold Plooijer

Vrijdag 10 mei 2019 20:00 uur

Sinds het in onbruik raken van het astrolabium verdween de astronomie ook uit de alledaagse tijdmeting. Alleen in observatoria deed men nog aan astronomische tijdwaarneming, hoofdzakelijk om de klokken gelijk te zetten. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan en zo kwamen er na verloop van tijd allerlei astronomische “complicaties” in de klokken terecht. De bekendste daarvan is waarschijnlijk wel de maanfase-aanduiding. Met de miniaturisatie van de klok tot zakhorloge en uiteindelijk tot polshorloge gingen de astronomische complicaties mee. Zo zijn er tegenwoordig zelfs polshorloges verkrijgbaar met een werkend planetarium op de wijzerplaat.

Plaatje van een horloge met maanfase-indicator: Foto: Harold Plooijer.

Deze lezing behandelt in eerste instantie de historie van de tijdwaarneming met de zonnewijzer, het astrolabium en de meridiaankijker. Daarna komen de werking van het slingeruurwerk en van de balans (“onrust”) aan de orde.
Van de astronomische complicaties zal de meeste aandacht worden besteed aan de maanfase-indicator, in de vormen zoals ze in horloges worden ingebouwd. Verder komen zaken als getijden-indicatie, planetarium, astrolabium en “grands complications astronomiques” aan bod.

De heer Plooijer is lid van de Sterrenkundige Vereniging Zenit.
De lezing wordt gegeven op vrijdagavond 10 mei om 20:00 uur in de Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven, Perenhout 12, Julianadorp.
Entree: € 5, donateurs €2,50, leden gratis.

Lezing “De Aurora” door Thea Schenk

Vrijdag 12 april 2019 20:00 uur

De aurora, oftewel het poollicht, is een spectaculair lichtverschijnsel dat zich voordoet rond de Noord- en de Zuidpool van de Aarde. Thea heeft de afgelopen jaren regelmatig reizen gemaakt naar IJsland en Noorwegen om de aurora te fotograferen en te bestuderen. In haar lezing zal ze ingaan op het ontstaan van de aurora, op de vormen en kleuren, op waarnemingen door de tijd en op de folklore. Ook aurora’s elders in het zonnestelsel komen aan de orde. Met haar schitterende foto’s van het poollicht wil Thea ook andere mensen inspireren om dit fantastische verschijnsel te gaan zien. Zij zal u veel tips en informatie geven om uw eventuele reis naar het hoge noorden tot een succes te maken.

Aurora in Myvatn op 24 oktober 2016. Foto Thea Schenk.

Mevrouw Schenk is van jongs af aan geïnteresseerd in astronomie en heeft zich in de loop der tijd bekwaamd in natuur- en astrofotografie. Haar eerste ervaring met het Noorderlicht in 2011 heeft haar blijvend verknocht aan dit intrigerende verschijnsel.

De lezing zal beginnen om 20:00 uur. Plaats: Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven te Julianadorp. Entree: € 5, donateurs €2,50, leden gratis.

Lezing “De Gaia missie – Een 3D kaart van de Melkweg” door dr. Anthony Brown

Vrijdag 22 februari 2019 20:00 uur

Op vrijdag 22 februari zal dr. Anthony Brown een lezing geven op de sterrenwacht van Zenit met als titel “De Gaia hemel”. Gaia werd door ESA gelanceerd op 19 December 2013 en heeft als belangrijkste wetenschappelijke doel om de structuur en ontstaansgeschiedenis van de Melkweg te ontrafelen. Dit wordt gedaan met behulp van een stereoscopische “census” van 1 miljard sterren, waarbij nauwkeurig de afstanden, ruimtelijke bewegingen, en eigenschappen van de sterren gemeten worden.

Kunstwerk gemaakt in opdracht van ESA

In deze lezing zal dr. Brown eerst bespreken waarom deze missie van belang is voor sterrenkundig onderzoek. Daarna zal hij ingaan op de wetenschappelijke resultaten op basis van de tweede publicatie van Gaia gegevens gepubliceerd op 25 april 2018. Voor meer informatie zie http://www.cosmos.esa.int/gaia/

Sinds 2012 is Anthony Brown voorzitter van het Gaia Data Processing and Analysis Consortium. Dit is het samenwerkingsverband van ongeveer 450 Europese wetenschappers die verantwoordelijk zijn voor de verwerking van de gegevens van Gaia.

De lezing zal beginnen om 20:00 uur. Plaats: Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven, Perenhout 12, Julianadorp. Entree: € 5, donateurs €2,50, leden gratis.

Lezing “De planeet Venus” door drs. Rob Smit

Vrijdag 25 januari 2019 20:00 uur

Venus zou qua grootte, interne opbouw en mineralogische samenstelling een tweelingzus van de Aarde kunnen zijn. Aan het oppervlak heersen echter totaal andere omstandigheden: de atmosferische druk is 90 keer zo groot als op Aarde en de temperatuur is zo hoog dat lood zou smelten. Het bestaan van leven op Venus is daarom uitgesloten. De vraag is: Hoe zijn die verschillen in de loop der tijd ontstaan?

De planeet Venus wordt niet beschermd door een magnetisch veld en de zonnewind heeft daardoor vrij spel de atmosfeer van Venus te eroderen. (Kunstwerk gemaakt in opdracht van de ESA)

Rob Smit zal trachten hier een antwoord op te geven. Hij doet dit aan de hand van gegevens die verzameld zijn tijdens de vele ruimtemissies die naar Venus zijn ondernomen door ruimtevaartorganisaties in de USA, Rusland, Japan en Europa. Zo krijgt u ook meteen een aardige update van alle ruimtemissies naar Venus.

Rob Smit is geoloog, afgestudeerd in Utrecht. Hij houdt zich momenteel bezig met de ontstaansgeschiedenis van de planeten in ons zonnestelsel en met de evolutie van leven op Aarde en mogelijk elders in het universum.

De lezing zal beginnen om 20:00 uur. Plaats: Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven, Perenhout 12, Julianadorp. Entree: € 5, donateurs €2,50, leden gratis.

Lezing “Totale Zonsverduisteringen” door Piet Cijsouw

Vrijdag 7 december 2018 20:00 uur

Op vrijdag 7 december zal Piet Cijsouw een lezing geven op de sterrenwacht van Zenit met als titel “Totale Zonsverduisteringen”. Totale zonsverduisteringen behoren tot de meest indrukwekkende natuurverschijnselen. Tijdens zo’n zonsverduistering zijn er veel interessante zaken te zien en te ervaren, wanneer je maar weet waar je op moet letten. In de lezing wordt de aandacht verdeeld tussen wat een waarnemer kan meemaken bij zo’n gebeurtenis en de verklaring daarvan. Aan het einde wordt ingegaan op het feit, dat zonsverduisteringen zich min of meer herhalen na een periode van ruim 18 jaar: de z.g. Saros-periode, die in vroeger tijden gebruikt werd om zonsverduisteringen te voorspellen.

Totale zonsverduistering van 1 augustus 2008 in Siberië

Piet Cijsouw is lid van de Weer- en Sterrenkundige Vereniging Metius in Alkmaar en emeritus hoogleraar wiskunde.

De lezing zal beginnen om 20:00 uur. Plaats: Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven, Perenhout 12, Julianadorp. Entree: € 5, donateurs €2,50, leden gratis.