Tag archieven: Lezing

Lezing “Micrometeorieten” door Astrid Geurts Eeuwes

Vrijdag 15 september 2023 20:00 uur

Op 15 september zal Astrid Geurts Eeuwes een lezing komen geven over micrometeorieten.

Jaarlijks valt er tonnen buitenaards materiaal op onze aarde. Variërend van kleine stofdeeltjes tot de wat grotere exemplaren. De kleinste steentjes die veelal kleiner zijn dan 0,5 mm kun je overal terugvinden, zelfs op je eigen dak of dakgoot.

Foto Credits Astrid Geurts

Astrid Geurts Eeuwes startte zelf een onderzoek dat verrassende ontdekkingen opleverde. Ze zal verschillende tips en tools aanreiken om iedereen enthousiast te maken om zelf ook op zoek te gaan naar sterrenstof. Wie weet ligt er bij jou ook een micrometeoriet in je tuin of dakgoot.

Astrid Geurts is al jaren actief in de sterrenkunde en gespecialiseerd in sterrenkundige applicaties, astrofotografie en micrometeorieten. Bij verschillende (onderwijs)instellingen geeft ze lezingen en demonstraties over deze onderwerpen. Ze is al jaren vrijwilligster bij Volkssterrenwacht Bussloo en Volkssterrenwacht Saturnus in Nijmegen waar zij verschillende activiteiten uitvoert op sterrenkundig gebied en haar kennis en vaardigheden verder ontwikkelt. In 2023 kreeg Astrid Geurts de Dr. J. van der Biltprijs van de Koninklijke Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde (KNVWS).

Locatie: Cees Buining Sterrenwacht Perenhout 12 in Julianadorp
Aanvang: 20:00 uur
Toegang: € 7,-
Aanmelden verplicht. Stuur even een e-mail met je naam en het aantal personen naar: secretaris @sterrenwachtdenhelder.nl of reageer via onze socials.

Lezing “James Webb Space Telescope – een infrarode kijk op het heelal” door Edwin Mathlener

Vrijdag 2 juni 2023 20:00 uur

Wil jij alles weten over de bouw van de James Webb Space Telescope?
Ben je benieuwd naar de mooie resultaten die tot nu toe zijn verkregen?

Kom dan op 2 juni naar de Cees Bruinig Sterrenwacht waar Edwin mathlener alles over James Webb zal vertellen en laten zien.

Al dertig jaar mogen we genieten van de prachtige foto’s van de Hubble-ruimtetelescoop. Maar de levensduur van deze satelliet loopt op zijn eind. Al lang geleden is men begonnen aan de ontwikkeling van de James Webb-ruimtetelescoop, die gepresenteerd wordt als de opvolger van de Hubble-telescoop.
Toch is de Webb niet in alles een opvolger van Hubble. Het is ook een telescoop in de ruimte en heeft daarom geen last van slecht weer en luchtonrust. Maar waar Hubble kan waarnemen in zichtbaar licht, infrarood en ultraviolet, kan Webb alleen kijken in het infrarood, maar daar dan wel ook naar langere golflengten dan Hubble.

© NASA
© NASA
© NASA
© NASA

Omdat Webb niet in zichtbaar licht kan waarnemen, de kleuren waarin onze eigen ogen kijken, zijn sommige mensen teleurgesteld. Maar deze keuze is natuurlijk met opzet. Webb is onder andere bedoeld om de eerste sterren te bestuderen aan de verste grenzen van het voor ons zichtbare heelal, die we het beste in het infrarood kunnen zien. Maar Webb wordt ook gebruikt voor het bestuderen van geboorte en dood van sterren dichterbij, planeten bij andere sterren, maar ook voor objecten in ons eigen zonnestelsel. De eerste resultaten zijn zeer veelbelovend.

In deze lezing kijken we naar de de bouw van deze telescoop en naar de mooie resultaten die tot nu toe zijn verkregen.

Bij helder weer kan er na afloop van de lezing nog even door onze eigen telescoop gekeken worden.

Locatie: Cees Buining Sterrenwacht
Perenhout 12, Julianadorp
Aanvang: 20.00 uur.
Zaal open om 19.30 uur
Toegang: € 7,-

Aanmelden, uiterlijk 30 mei, dmv een e-mail naar secretaris@sterrenwachtdenhelder.nl.
VOL =VOL

Lezing “Het Higgs-deeltje” door Stan Bentvelsen

Vrijdag 24 maart 2023 20:00 uur

Stan Bentvelsen gaat ons vertellen over het Higgs-deeltje. Stan is natuurkundige en sinds 2014 directeur van het onderzoeksinstituut Nikhef.

Samen met Frank Linde (Stan’s voorganger als directeur Nikhef), ontving Stan Bentvelsen the Physica-prize voor hun bijdrage aan de aan de vondst van het higgsdeeltje met het ATLAS-experiment op CERN.

De lezing wordt gegeven op vrijdag 20 maart om 20:00 uur in de Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven, Perenhout 12, Julianadorp.

Aanvang: 20.00 uur, inloop vanaf 19.45.
Toegang: € 7,-. Donateurs € 5,- en leden hebben gratis toegang.
Koffie, thee en limonade zijn tegen contante betaling verkrijgbaar.

Graag uiterlijk vrijdag om 12.00 uur aanmelden via een e-mail naar
secretaris@sterrenwachtdenhelder.nl.

Vol = Vol

Lezing “Babyfoto van het heelal, de verste structuur die we kunnen zien” door J. Heise

Vrijdag 20 maart 2020 20:00 uur

Het heelal is gevuld met lichtdeeltjes (fotonen) afkomstig van de Oerknal. Er zijn honderd miljard meer fotonen van de Oerknal dan alle deeltjes en sterlicht in het heelal bij elkaar. Die straling wordt de Kosmische Achtergrondstraling genoemd en nemen we in alle richtingen waar. Door de uitdijing van het heelal zijn deze fotonen roodverschoven, de golflengte is opgerekt tot een golflengte tussen 1 mm en 1 cm (zoals als in een magnetron). Zouden onze ogen hiervoor gevoelig zijn dan was de hemel fel verlicht. We kunnen daaruit afleiden hoe uit een homogene Oerknal de allereerste structuur (sterren en sterrenstelsels) ontstaan is. Het bestaan van de Kosmische Achtergrondstraling vormt één van de belangrijkste bewijzen voor de Oerknal-theorie.

De lezing wordt gegeven op vrijdag 20 maart om 20:00 uur in de Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven, Perenhout 12, Julianadorp.
Entree bedraagt € 5,- per persoon. Donateurs van Zenit betalen €2,50 en leden van Zenit hebben gratis toegang.

Lezing “Zonnetelescopen” door Prof. Dr. R.J. Rutten

Zaterdag 23 november 2019 14:00 uur

Zonnetelescopen zijn wezenlijk anders dan de telescopen die dienen om het nachtelijke firmament te onderzoeken. Net zoals voor nachttelescopen hangen zowel de scherpte als de lichtopbrengst af van de diameter, maar grotere zonnetelescopen vangen ook meer stralingshitte van de zon naast het licht op de golflengtes die men wil analyseren. Dat geeft verhitting en turbulentie binnenin en rondom de telescoop.

Vanaf het midden van de vorige eeuw werd turbulentie binnen de telescoop vermeden door die luchtledig te zuigen, maar dat stelt een grootte-limiet aan het benodigde afsluitvenster: de maximale diameter is dan slechts 1 meter (Zweedse zonnetelescoop op La Palma).

De Dutch Open Telescope op La Palma bracht rond de eeuwwisseling de doorbraak met een geheel open ontwerp waar de wind (daar doorgaans stevig) dwars doorheen blaast. Dit leidde tot een nieuwe generatie grotere zonnetelescopen. De eerste twee van anderhalve meter verschenen in de VS en op Tenerife. Een zonnetelescoop met 4 meter diameter wordt momenteel door de Amerikanen op Hawaï gebouwd; een Europese is in de ontwerpfase.

Naast turbulentie binnen de telescoop veroorzaakt de zonnewarmte ook turbulentie rondom en boven de telescoop: overdag is onze atmosfeer dichtbij het aardoppervlak veel turbulenter dan ’s nachts. Hiervoor corrigeren is mogelijk dankzij geavanceerde optische technologie en computermethoden.

Ik zal de principes van zonnetelescopen en de diverse oplossingen voor de turbulentieproblemen behandelen door een reeks telescopen als voorbeeld te nemen, en de successen demonstreren met fraaie beelden en films die inmiddels verkregen zijn. Als kader daarvoor begin ik met een inleiding zonnefysica en zonswaarnemingen.

Biografie Prof. Dr. Robert J. Rutten

De spreker was ruim veertig jaar zonnefysicus in Utrecht. Ook was hij deeltijdhoogleraar in Oslo en komt daar nog geregeld. Hij is expert in hoe het licht van de zon ontsnapt en hoe de spectraallijnen in dat licht dienen als meetinstrument. Hij was nauw betrokken bij de waarnemingen met de Dutch Open Telescope op La Palma en onderzoekt momenteel de structuur van de zonnechromosfeer

De lezing wordt gegeven op zaterdagmiddag 23 november om 14:00 uur in de Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven, Perenhout 12, Julianadorp.
Entree bedraagt € 5,- per persoon. Donateurs van Zenit betalen €2,50 en leden van Zenit hebben gratis toegang.

Lezing “Beelden uit de Ruimte” door Hans Walrecht

Vrijdag 11 oktober 2019 20:00 uur

Foto’s van hoog boven de Aarde en later in de nabijheid van andere hemellichamen, zoals de Maan en de planeten, hebben altijd tot de verbeelding gesproken. Dankzij astronauten en onbemande ruimtevaartuigen hebben we werelden kunnen zien die we niet voor mogelijk hielden. De foto’s zijn niet alleen mooi maar ook nuttig. Door foto’s die vanaf grote hoogte genomen worden weten we hoe het met de gezondheid van de gewassen op het veld gesteld is, maar bijvoorbeeld ook de weersverwachting wordt daardoor betrouwbaarder.  

Beelden van planeten worden op afstanden van soms wel honderden miljoenen kilometers van de aarde gemaakt. Hoe krijgen we die beelden hier?

De presentatie leert hoe die foto’s gemaakt en verzonden worden, maar het is vooral een duik in de geschiedenis, waarin men de beste resultaten moest behalen met de technologie die op dat moment voor handen was. Dit leidde tot vernuftige oplossingen.

De presentatie begint met de fotografie in het Apollo tijdperk. Op zich ging dat net zo als wij toen zelf filmpjes volschoten, maar de Apollo camera’s waren beduidend anders.

Vervolgens de vidicon camera’s die heel lang zijn gebruikt bij een aantal spraakmakende projecten zoals de Tiros weersatellieten, de maanverkenners, de Mariners en de Voyagers -en ook door de Russen. De vidicon werd opgevolgd door de CCD, natuurlijk ook weer afwijkend van onze eigen digitale camera…

Scannen biedt weer andere mogelijkheden en soms kon men ook niets anders gebruiken door de omstandigheden waarin de beelden gevormd moesten worden. De Viking Marslanders zijn hiervan een mooi voorbeeld.

Tot slot zien we een voorbeeld van het maken van een foto aan boord van een ruimtevaartuig, die gescand wordt en dan naar de aarde wordt gezonden.