Tag archieven: Lezing

Lezing “Gaten in de ruimte?” door John Heise

Vrijdag 23 februari 2024 20:00 uur

Op vrijdag 23 februari komt John Heise een lezing geven met onderwerp: Gaten in de ruimte? Tijdens deze lezing gaat de heer John Heise in op nieuwe ideeën over Zwarte Gaten.

De lezing:
Het binnenste van Zwarte Gaten is onbekend terrein, maar het is wel van fundamenteel belang in de natuurkunde. Informatie van alles wat op een Zwart Gat valt, lijkt verloren
te gaan. Dat in strijd is met basisprincipes in de kwantum-natuurkunde. Men zoekt al lang naar een kwantummechanische beschrijving voor een Zwart Gat. Onze Nederlandse Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft heeft een verrassende oplossing gevonden: Zwarte Gaten hébben helemaal geen binnenste. Het is letterlijk een gat in de ruimte. Geen lege ruimte maar afwezigheid van ruimte. De instorting tot een Zwart Gat verandert niet alleen de meetkunde van de ruimte, maar het verscheurt ook de structuur van de ruimte (samenhang, topologie). Zonder binnenste kan er ook niets in verdwijnen. Het informatieprobleem wordt opgelost via gravitatie-interactie tussen invallend en uittredende fotonen. Op die manier kun je de kwantumstructuur van een Zwart Gat vaststellen. De heer Heise legt uit wat we ons daarbij moeten voorstellen.

John Heise, emeritus hoogleraar Universiteit Utrecht, werkzaam bij SRON, Ruimteonderzoek Nederland, is al vanaf 1969 betrokken geweest bij onderzoek naar Zwarte Gaten vooral via de bestudering van Röntgenstraling afkomstig van gas dat op Zwarte Gaten valt. Door het lokaliseren van zgn. Gammaflitsen via Röntgenstraling is vastgesteld dat een Gammaflits de geboorte van een Zwart Gat markeert.

Aanmelden verplicht, er is beperkt plaats. Aanmeldingen worden op volgorde van binnenkomst verwerkt.
Aanmelden uiterlijk 19 februari 2024 via e-mail naar secretaris@sterrenwachtdenhelder.nl
Locatie: Cees Buining Sterrenwacht
Aanvang: 20:00 uur
Zaal open vanaf 19:30 uur

Toegang: € 7,-. Donateurs € 5,- en Leden gratis

LET OP: Rondom de Sterrenwacht is het erg donker, een zaklamp kan handig zijn.

Lezing “Micrometeorieten” door Astrid Geurts Eeuwes

Vrijdag 15 september 2023 20:00 uur

Op 15 september zal Astrid Geurts Eeuwes een lezing komen geven over micrometeorieten.

Jaarlijks valt er tonnen buitenaards materiaal op onze aarde. Variërend van kleine stofdeeltjes tot de wat grotere exemplaren. De kleinste steentjes die veelal kleiner zijn dan 0,5 mm kun je overal terugvinden, zelfs op je eigen dak of dakgoot.

Astrid Geurts Eeuwes startte zelf een onderzoek dat verrassende ontdekkingen opleverde. Ze zal verschillende tips en tools aanreiken om iedereen enthousiast te maken om zelf ook op zoek te gaan naar sterrenstof. Wie weet ligt er bij jou ook een micrometeoriet in je tuin of dakgoot.

Astrid Geurts is al jaren actief in de sterrenkunde en gespecialiseerd in sterrenkundige applicaties, astrofotografie en micrometeorieten. Bij verschillende (onderwijs)instellingen geeft ze lezingen en demonstraties over deze onderwerpen. Ze is al jaren vrijwilligster bij Volkssterrenwacht Bussloo en Volkssterrenwacht Saturnus in Nijmegen waar zij verschillende activiteiten uitvoert op sterrenkundig gebied en haar kennis en vaardigheden verder ontwikkelt. In 2023 kreeg Astrid Geurts de Dr. J. van der Biltprijs van de Koninklijke Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde (KNVWS).

Locatie: Cees Buining Sterrenwacht Perenhout 12 in Julianadorp
Aanvang: 20:00 uur
Toegang: € 7,-
Aanmelden verplicht. Stuur even een e-mail met je naam en het aantal personen naar: secretaris @sterrenwachtdenhelder.nl of reageer via onze socials.

Lezing “James Webb Space Telescope – een infrarode kijk op het heelal” door Edwin Mathlener

Vrijdag 2 juni 2023 20:00 uur

Wil jij alles weten over de bouw van de James Webb Space Telescope?
Ben je benieuwd naar de mooie resultaten die tot nu toe zijn verkregen?

Kom dan op 2 juni naar de Cees Bruinig Sterrenwacht waar Edwin mathlener alles over James Webb zal vertellen en laten zien.

Al dertig jaar mogen we genieten van de prachtige foto’s van de Hubble-ruimtetelescoop. Maar de levensduur van deze satelliet loopt op zijn eind. Al lang geleden is men begonnen aan de ontwikkeling van de James Webb-ruimtetelescoop, die gepresenteerd wordt als de opvolger van de Hubble-telescoop.
Toch is de Webb niet in alles een opvolger van Hubble. Het is ook een telescoop in de ruimte en heeft daarom geen last van slecht weer en luchtonrust. Maar waar Hubble kan waarnemen in zichtbaar licht, infrarood en ultraviolet, kan Webb alleen kijken in het infrarood, maar daar dan wel ook naar langere golflengten dan Hubble.

Omdat Webb niet in zichtbaar licht kan waarnemen, de kleuren waarin onze eigen ogen kijken, zijn sommige mensen teleurgesteld. Maar deze keuze is natuurlijk met opzet. Webb is onder andere bedoeld om de eerste sterren te bestuderen aan de verste grenzen van het voor ons zichtbare heelal, die we het beste in het infrarood kunnen zien. Maar Webb wordt ook gebruikt voor het bestuderen van geboorte en dood van sterren dichterbij, planeten bij andere sterren, maar ook voor objecten in ons eigen zonnestelsel. De eerste resultaten zijn zeer veelbelovend.

In deze lezing kijken we naar de de bouw van deze telescoop en naar de mooie resultaten die tot nu toe zijn verkregen.

Bij helder weer kan er na afloop van de lezing nog even door onze eigen telescoop gekeken worden.

Locatie: Cees Buining Sterrenwacht
Perenhout 12, Julianadorp
Aanvang: 20.00 uur.
Zaal open om 19.30 uur
Toegang: € 7,-

Aanmelden, uiterlijk 30 mei, dmv een e-mail naar secretaris@sterrenwachtdenhelder.nl.
VOL =VOL

Lezing “Het Higgs-deeltje” door Stan Bentvelsen

Vrijdag 24 maart 2023 20:00 uur

Stan Bentvelsen gaat ons vertellen over het Higgs-deeltje. Stan is natuurkundige en sinds 2014 directeur van het onderzoeksinstituut Nikhef.

Samen met Frank Linde (Stan’s voorganger als directeur Nikhef), ontving Stan Bentvelsen the Physica-prize voor hun bijdrage aan de aan de vondst van het higgsdeeltje met het ATLAS-experiment op CERN.

De lezing wordt gegeven op vrijdag 20 maart om 20:00 uur in de Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven, Perenhout 12, Julianadorp.

Aanvang: 20.00 uur, inloop vanaf 19.45.
Toegang: € 7,-. Donateurs € 5,- en leden hebben gratis toegang.
Koffie, thee en limonade zijn tegen contante betaling verkrijgbaar.

Graag uiterlijk vrijdag om 12.00 uur aanmelden via een e-mail naar
secretaris@sterrenwachtdenhelder.nl.

Vol = Vol

Lezing “Babyfoto van het heelal, de verste structuur die we kunnen zien” door J. Heise

Vrijdag 20 maart 2020 20:00 uur

Het heelal is gevuld met lichtdeeltjes (fotonen) afkomstig van de Oerknal. Er zijn honderd miljard meer fotonen van de Oerknal dan alle deeltjes en sterlicht in het heelal bij elkaar. Die straling wordt de Kosmische Achtergrondstraling genoemd en nemen we in alle richtingen waar. Door de uitdijing van het heelal zijn deze fotonen roodverschoven, de golflengte is opgerekt tot een golflengte tussen 1 mm en 1 cm (zoals als in een magnetron). Zouden onze ogen hiervoor gevoelig zijn dan was de hemel fel verlicht. We kunnen daaruit afleiden hoe uit een homogene Oerknal de allereerste structuur (sterren en sterrenstelsels) ontstaan is. Het bestaan van de Kosmische Achtergrondstraling vormt één van de belangrijkste bewijzen voor de Oerknal-theorie.

De lezing wordt gegeven op vrijdag 20 maart om 20:00 uur in de Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven, Perenhout 12, Julianadorp.
Entree bedraagt € 5,- per persoon. Donateurs van Zenit betalen €2,50 en leden van Zenit hebben gratis toegang.

Lezing “Zonnetelescopen” door Prof. Dr. R.J. Rutten

Zaterdag 23 november 2019 14:00 uur

Zonnetelescopen zijn wezenlijk anders dan de telescopen die dienen om het nachtelijke firmament te onderzoeken. Net zoals voor nachttelescopen hangen zowel de scherpte als de lichtopbrengst af van de diameter, maar grotere zonnetelescopen vangen ook meer stralingshitte van de zon naast het licht op de golflengtes die men wil analyseren. Dat geeft verhitting en turbulentie binnenin en rondom de telescoop.

Vanaf het midden van de vorige eeuw werd turbulentie binnen de telescoop vermeden door die luchtledig te zuigen, maar dat stelt een grootte-limiet aan het benodigde afsluitvenster: de maximale diameter is dan slechts 1 meter (Zweedse zonnetelescoop op La Palma).

De Dutch Open Telescope op La Palma bracht rond de eeuwwisseling de doorbraak met een geheel open ontwerp waar de wind (daar doorgaans stevig) dwars doorheen blaast. Dit leidde tot een nieuwe generatie grotere zonnetelescopen. De eerste twee van anderhalve meter verschenen in de VS en op Tenerife. Een zonnetelescoop met 4 meter diameter wordt momenteel door de Amerikanen op Hawaï gebouwd; een Europese is in de ontwerpfase.

Naast turbulentie binnen de telescoop veroorzaakt de zonnewarmte ook turbulentie rondom en boven de telescoop: overdag is onze atmosfeer dichtbij het aardoppervlak veel turbulenter dan ’s nachts. Hiervoor corrigeren is mogelijk dankzij geavanceerde optische technologie en computermethoden.

Ik zal de principes van zonnetelescopen en de diverse oplossingen voor de turbulentieproblemen behandelen door een reeks telescopen als voorbeeld te nemen, en de successen demonstreren met fraaie beelden en films die inmiddels verkregen zijn. Als kader daarvoor begin ik met een inleiding zonnefysica en zonswaarnemingen.

Biografie Prof. Dr. Robert J. Rutten

De spreker was ruim veertig jaar zonnefysicus in Utrecht. Ook was hij deeltijdhoogleraar in Oslo en komt daar nog geregeld. Hij is expert in hoe het licht van de zon ontsnapt en hoe de spectraallijnen in dat licht dienen als meetinstrument. Hij was nauw betrokken bij de waarnemingen met de Dutch Open Telescope op La Palma en onderzoekt momenteel de structuur van de zonnechromosfeer

De lezing wordt gegeven op zaterdagmiddag 23 november om 14:00 uur in de Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven, Perenhout 12, Julianadorp.
Entree bedraagt € 5,- per persoon. Donateurs van Zenit betalen €2,50 en leden van Zenit hebben gratis toegang.

Zenit

Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde Den Helder