Categoriearchief: Lezingen

Lezing “Totale Zonsverduisteringen” door Piet Cijsouw

Vrijdag 7 december 2018 20:00 uur

Op vrijdag 7 december zal Piet Cijsouw een lezing geven op de sterrenwacht van Zenit met als titel “Totale Zonsverduisteringen”. Totale zonsverduisteringen behoren tot de meest indrukwekkende natuurverschijnselen. Tijdens zo’n zonsverduistering zijn er veel interessante zaken te zien en te ervaren, wanneer je maar weet waar je op moet letten. In de lezing wordt de aandacht verdeeld tussen wat een waarnemer kan meemaken bij zo’n gebeurtenis en de verklaring daarvan. Aan het einde wordt ingegaan op het feit, dat zonsverduisteringen zich min of meer herhalen na een periode van ruim 18 jaar: de z.g. Saros-periode, die in vroeger tijden gebruikt werd om zonsverduisteringen te voorspellen.

Totale zonsverduistering van 1 augustus 2008 in Siberië

Piet Cijsouw is lid van de Weer- en Sterrenkundige Vereniging Metius in Alkmaar en emeritus hoogleraar wiskunde.

De lezing zal beginnen om 20:00 uur. Plaats: Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven, Perenhout 12, Julianadorp. Entree: € 5, donateurs €2,50, leden gratis.

Lezing “Middeleeuwse astronomische instrumenten” door Harold Plooijer

Vrijdag 5 oktober 2018 20:00 uur

Vanaf de oude Grieken tot en met de middeleeuwen was het astrolabium – naast de zonnewijzer – het meest gebruikte astronomische instrument voor tijdwaarneming (naast nog allerlei andere toepassingen). De meetkundige principes zijn in de tweede eeuw van onze jaartelling vastgelegd door de bekende astronoom Ptolemaeus, maar een beschrijving van de eerste fysieke astrolabia dateert van ongeveer tweehonderd jaar later.

astrolabium (© KMKG – Koninklijke Musea voor Kunsten en Geschiedenis)

In de donkerste middeleeuwen raakte het instrument in Europa in de vergetelheid, maar in de islamitische wereld werd het stokje overgenomen en werd het instrument geperfectioneerd. In de twaalfde eeuw kwam het astrolabium zo weer terug in Europa en maakte daar weer een eigen ontwikkeling door. Het astrolabium bleef in gebruik tot de uitvinding van de telescoop en het slingeruurwerk. Die nieuwigheden maakten het astrolabium in Europa snel tot een curiosum uit het verleden. In de islamitische wereld bleef het astrolabium nog enige tijd in gebruik maar verdween daar uiteindelijk ook.

Met het verdwijnen van het astrolabium verdween helaas ook een deel van de meetkundige en astronomische kennis die ten grondslag ligt aan astronomische tijdwaarneming – een paar niches daargelaten. Dit laatste geldt vooral voor het z.g. “universeel astrolabium” (ook bekend als “saphaea arzachelis” of “astrolabum catholicum”) – zelfs in gespecialiseerde bronnen is hierover nauwelijks iets terug te vinden.

In het kielzog van het astrolabium was er nog een hele verzameling verwante instrumenten in gebruik, zoals de armillairsfeer en het astronomisch kwadrant. Vooral de verwantschap tussen de armillairsfeer en het astrolabium is belangrijk, omdat er nogal wat overeenkomstige aspecten zijn aan beide instrumenten.
Deze lezing behandelt voornamelijk de opbouw, de meetkunde en het gebruik van zowel het planisferisch als het universeel astrolabium, zonder echter de armillairsfeer en het kwadrant over te slaan.

Als bonus kunnen deelnemers de bouwplaat ontvangen van een zelf te bouwen astrolabium. Deze lezing vereist geen diepgaande kennis van astronomie of wiskunde om het verhaal te kunnen volgen. Enige meetkundige kennis op MAVO-niveau maakt het echter wel gemakkelijker.

De lezing wordt gegeven op vrijdagavond 5 oktober om 20:00 uur in de Cees Buining Sterrenwacht in het park Noorderhaven, Perenhout 12, Julianadorp.
Entree: € 5, donateurs €2,50, leden gratis.

Zenit 40 jaar minisymposium 12 september 2015

De Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde Zenit viert dit jaar haar 40-jarig jubileum. Ter gelegenheid hiervan organiseert zij een minisymposium in De Helderse Vallei op 12 september van 12:30 tot 17:00 uur. De zaal gaat open om 12:00 uur.

U kunt zich niet meer aanmelden, er zijn geen plaatsen meer beschikbaar

Image credit: NASA/Ames/JPL-Caltech
Image credit: NASA/Ames/JPL-Caltech

Programma:
Martin Dragt – Zenit: 40 jaar sterrenkunde in Den Helder
Professor Leon Koopmans – Het ontstaan en de ontwikkeling van het heelal
Govert Schilling – Exoplaneten en de speurtocht naar buitenaards leven

Adres: De Helderse Vallei 9-11 (bij parkeerplaats Donkere Duinen), 1783 DA Den Helder

U kunt zich niet meer aanmelden, er zijn geen plaatsen meer beschikbaar

==============================================================

Het minisymposium wordt mede mogelijk gemaakt door:

Logo_helderse_vallei
Logo_convenant_wijkaanpak_plus
Logo_den_helder_airport
Logo_nam

Lezingen

Regelmatig worden er lezingen over astronomie, weerkunde, ruimtevaart of over andere natuurwetenschappelijke onderwerpen georganiseerd bij Zenit. Deze lezingen worden onder andere gegeven door personen die er beroepsmatig bij betrokken zijn.

De toegang bedraagt € 7,00 per persoon.
Donateurs van Zenit betalen € 3,50 per persoon en leden van Zenit hebben vrij toegang.